Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań w 2021 r. będzie realizowany następującymi metodami

• obowiązkowo:
  • metodą samospisu internetowego (CAWI)
• uzupełniająco:
  • metodą wywiadu telefonicznego (CATI)
  • metodą wywiadu bezpośredniego (CAPI)

Po raz pierwszy w historii polskiej statystyki publicznej samospis internetowy będzie obowiązkowy. Oczywiście jeśli ktoś (np. ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność) nie będzie się w stanie samospisać, pomogą mu w tym nasi rachmistrze – bezpośrednio i telefonicznie.

Metody przeprowadzenia spisu

Samospis internetowy (CAWI)

Samospis internetowy odbywa się, jak każdy spis powszechny, w wyznaczonym terminie. Respondenci na własnych komputerach lub urządzeniach mobilnych, uzupełniają wymagane dane w interaktywnej aplikacji, dostępnej na stronie internetowej GUS. Każda osoba dokonująca samospisu jest uwierzytelniana w systemie teleinformatycznym. Aby uzyskać dostęp do danych, osoba spisująca się używa unikalnego hasła. Aplikacja na bieżąco sygnalizuje, czy respondent właściwie wypełnia rubryki.

Spis realizowany przez rachmistrza telefonicznie lub bezpośrednio

Respondenci, którzy nie będą mogli samodzielnie spisać się poprzez formularz internetowy, zostaną spisani jedną z dwóch innych metod:

• wywiadu telefonicznego wspieranego programem komputerowym (CATI)
• wywiadu bezpośredniego prowadzonego przez rachmistrza spisowego i rejestrowanego na elektronicznym urządzeniu przenośnym (CAPI)

Obie metody, wywiad telefoniczny i bezpośredni, polegają na zebraniu danych od osób fizycznych objętych spisem powszechnym. Wobec każdego respondenta jest dobierana i stosowana jedna, odpowiednia dla niego metoda. Bardzo ważne jest przy tym bezpieczeństwo danych.

Wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo jest realizowany przez rachmistrza spisowego.

Wywiad bezpośredni przeprowadza rachmistrz spisowy. Rejestruje on odpowiedzi osoby spisywanej na urządzeniu mobilnym, które jest wyposażone w oprogramowanie do przeprowadzenia spisu.

Formularz do samospisu zaprojektowany został w taki sposób, aby przejście do kolejnego pytania zależało od odpowiedzi udzielonej na pytanie poprzednie. Tym samym nie należy utożsamiać liczby pytań w przedstawionym na stronie wykazie pytań z liczbą wszystkich pytań, na które dana osoba będzie udzielała odpowiedzi, ponieważ będzie to wynikało z indywidualnej sytuacji respondenta (np. wieku, jego historii migracyjnej, statusu na rynku pracy, bycia osobą z niepełnosprawnościami itp.). Jeżeli okres przebywania za granicą respondenta jest krótszy niż rok, wówczas wypełnia on kwestionariusz emigranta krótkookresowego, jeżeli wynosi rok lub dłużej – kwestionariusz emigranta długookresowego. W przypadku emigranta, o którym informacji udziela respondent dokonujący samospisu, mieszkający w Polsce, każde pytanie kwestionariusza osobowego zawiera dodatkową odpowiedź „nie mam żadnej wiedzy na ten temat”. W związku z powyższym w formularzu elektronicznym nie ma numeracji pytań.

Formularz elektroniczny wsparty jest słownikami: adresów, krajów obywatelstwa, krajów urodzenia, zamieszkania oraz przebywania, narodowości, języków, wyznań, rodzajów paliwa i źródeł energii, rodzaju obiektów zbiorowego zakwaterowania, zawodów oraz rodzajów działalności (PKD). Zawiera również dodatkowe wyjaśnienia i definicje pojęć.